Jakie są zalecenia dotyczące życia po usunięciu macicy. Po usunięciu macicy ważne jest, aby zachować zdrowy styl życia. Oto kilka zalecanych kroków, które można podjąć, aby zapewnić sobie zdrowie i dobre samopoczucie: 1. Zadbaj o swoje zdrowie psychiczne. Po usunięciu macicy możesz doświadczyć zmian w swoim ciele i samopoczuciu.
Szwy Najczęściej stosowany jest szew ciągły, śródskórny, wchłanialny lub niewchłanialny- szew jest ukryty w skórze, jedynie na obu końcach rany widoczne są końcówki szwu. Po 7 – 10 dniach od operacji należy usunąć szew niewchłanialny lub obciąć końcówki szwu wchłanialnego zgodnie z zaleceniami na wypisie szpitalnym. Można to zrobić w gabinecie zabiegowym lub u lekarza prowadzącego. W przypadku laparoskopowego wycięcia macicy na skórze brzucha pozostają 3 lub 4 kilkumilimetrowe rany. Te szwy również usuwa się po ok. 7 – 10 dniach od operacji, natomiast nie usuwa się szwów w obrębie pochwy. Po usunięciu macicy drogą pochwową rana znajduje się w pochwie, jest zeszyta szwem wchłanialnym i nie ma potrzeby usuwania szwu. Szwy należy usunąć jedynie, jeśli podczas histerektomii waginalnej wykonano operację naprawczą krocza, używając szwów pojedynczych. Wówczas usuwa się szwy ze skóry krocza. Pielęgnacja rany Należy dbać o zachowanie rany w czystości. Podstawą higieny jest przemywanie rany wodą z mydłem i dokładne osuszanie czystym ręcznikiem. Najbardziej właściwą metodą higieny jest przemywanie rany pod prysznicem ( ranę krocza zawsze w kierunku od przodu do tyłu w kierunku odbytu). Należy unikać szorowania. Przez 2 miesiące nie wolno brać kąpieli. Pełna przebudowa rany trwa około roku, przez ten czas rana może być bardziej wrażliwa na dotyk. Przyspieszenie gojenia rany na skórze brzucha można uzyskać poprzez zastosowanie preparatów kwasu hialuronowego w kremie. Wystarczą dwie aplikacje dziennie, do czasu pełnego zagojenia rany. Natomiast w przypadku całkowitego usunięcia macicy (razem z szyjką), zastosowanie preparatu kwasu hialuronowego w globulkach dopochwowych powoduje przyspieszenie gojenia kikuta pochwy. Zalecane stosowanie polega na aplikacji 1 globulki na noc przez 10 dni od 5. dnia po operacji. W razie zaczerwienienia, sączenia lub nasilenia bólu w okolicy rany należy skonsultować się z lekarzem. Leki przeciwbólowe Nasilenie bólu jest największe bezpośrednio po operacji. W tym czasie pacjentka przebywa w szpitalu i otrzymuje leki przeciwbólowe na zalecenie lekarza, głównie dożylnie. Po wypisaniu do domu dolegliwości bólowe są zdecydowanie mniejsze i często leki przeciwbólowe nie są wymagane. Jeśli jednak pacjentka odczuwa ból, wskazane są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty: np. paracetamol (4 razy dziennie po 1 gram), ibuprofen (3-4 razy dziennie po 400 mg). Wymienione leki można ze sobą łączyć. W przypadku utrzymywania się dolegliwości bólowych przy stosowaniu w/w leków należy skontaktować się z lekarzem. Specyficzny rodzaj bólu po operacjach usunięcia macicy: bóle kolkowe brzucha – okresowo mogą się pojawiać bóle brzucha o charakterze kolkowym – ból powstaje nagle i po chwili ustępuje samoistnie. Taki rodzaj bólu wynika z nagromadzenia się gazów w jelitach i jeśli pojawia się sporadycznie (do kilku epizodów na dobę), jest normą po operacji. W przypadku silnych bóli, występujących co kilka minut, ewentualnie połączonych z wymiotami i zatrzymaniem gazów i stolca, należy pilnie skontaktować się z lekarzem, ból ramion – jest typowy dla operacji laparoskopowych i jest wynikiem działania gazu podawanego do jamy brzusznej. Może utrzymywać się przez tydzień. Leki przeciwkrzepliwe Leki przeciwkrzepliwe wymagane są w większości przypadków operacji usunięcia macicy. Zwykle stosuje się je do czasu pełnego uruchomienia pacjentki, czyli do momentu wypisania ze szpitala. W przypadku dodatkowych czynników wystąpienia choroby zakrzepowej (np. choroba nowotworowa, otyłość, żylaki), wskazane jest przedłużenie profilaktyki przeciwzakrzepowej nawet o kilka tygodni. Wówczas pacjentka otrzymuje receptę. Antybiotyki Obecnie standardem prewencji zakażeń jest profilaktyka okołooperacyjna, która polega na podaniu antybiotyków w bezpośrednim okresie okołooperacyjnym. W większości przypadków jest to jednorazowa dawka podana tuż przed zabiegiem. Antybiotykoterapia pooperacyjna konieczna jest bardzo rzadko. Tryb życia Pacjentki z reguły czują się osłabione przez pierwsze 2 dni po operacji usunięcia macicy. Jeśli operacja była rozległa, osłabienie może utrzymywać się dłużej. Dlatego w okresie pooperacyjnym zalecany jest odpoczynek, ale nie można stale leżeć w łóżku – bardzo ważne są spacery po operacji. Zmniejszają one ryzyko wielu powikłań, choroby zakrzepowo-zatorowej i zapalenia płuc. Należy stopniowo, w ramach sił, zwiększać aktywność fizyczną i intensywność wysiłku. Podnoszenie przedmiotów Przez 6 – 8 tygodni należy szczególnie unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów. Z reguły górna granica oscyluje wokół 5 kg lub należy unikać podnoszenia przedmiotów, których nie jest się w stanie podnieść jedną ręką. Prowadzenie samochodu Prowadzenie samochodu jest możliwe dopiero, gdy pacjentka poczuje się w pełni sił. Zwykle jest to możliwe już w pierwszych dniach po wypisaniu ze szpitala. Zaleca się, aby pacjentki były odbierane ze szpitala przez członków rodziny i nie prowadziły samochodu samodzielnie. W przypadku podróży samochodem, należy jeździć w pasach bezpieczeństwa, niezależnie od rany na skórze. W przypadku długich podróży (powyżej 6 godzin samochodem lub autobusem, podróże samolotem) w bezpośrednim okresie pooperacyjnym może być wskazana profilaktyka przeciwzakrzepowa. Życie intymne Należy powstrzymać się od stosunków płciowych przez minimum 6 tygodni. Przez taki sam czas zabronione jest stosowanie tamponów. Wskazane jest kontrolne badanie ginekologiczne przed rozpoczęciem współżycia. Powrót do pracy Powrót do pracy wymaga zwykle 4-6 tygodni rekonwalescencji. W przypadku usunięcia macicy przez pochwę lub drogą laparoskopową, pacjentka może wrócić do pracy wcześniej. Powrót do pracy zależy oczywiście od charakteru wykonywanej pracy, dlatego decyzja o powrocie do aktywności zawodowej powinna być podjęta przez lekarza ginekologa, po badaniu pacjentki na wizycie kontrolnej. Wizyta kontrolna Wizyta kontrolna od bywa się zwykle zaraz po uzyskaniu wyniku badania histopatologicznego, czyli po 2-3 tygodniach od operacji. Dalsze decyzje dotyczące ewentualnego leczenia podejmowane są przez lekarza ginekologa po weryfikacji wyniku badania histopatologicznego. Dieta Pacjentka bezpośrednio po operacji przebywa w szpitalu i powinna przyjmować jedynie pokarmy podawane przez personel szpitala. Przez pierwszy miesiąc po operacji wskazane jest przyjmowanie pokarmów niezbyt obfitych, lekkostrawnych i bogatoresztkowych – warzywa, chude mięso, otręby, produkty zawierające dużo błonnika, jogurt.
Problemy hormonalne kobiet. Dr n. med. Marek Derkacz Diabetolog , Lublin. 86 poziom zaufania. Dzień dobry Pani Dominiko, Po zabiegu usunięcia tarczycy otrzyma Pani substytucję hormonalną - w dawce naśladującej fizjologiczne wydzielanie hormonu. Operacja tarczycy nie stanowi przeciwskazań do wykonywania ćwiczeń, oczywiście proszę dać
Usunięcie macicy, czyli histerektomia, należy do grupy najczęściej wykonywanych operacji ginekologicznych. Choć skutki uboczne tego typu leczenia są poważne, zwłaszcza jeżeli ma być przeprowadzone u kobiety w wieku przedmenopauzalnym, to często stanowi ono jedyną szansę na powrót do zdrowia. Ich wystąpienie i przebieg rekonwalescencji zależy jednak nie tylko od wieku pacjentki, ale i od zakresu leczenia. Zależnie od stanu zdrowia chorej, lekarz może zadecydować o usunięciu trzonu macicy lub całego organu, albo o rozszerzyć operację o usunięcie jajników i części operacji usunięcia macicyUsunięcie macicy może dotyczyć części lub całego organu. Lekarz może też podjąć decyzję o rozszerzeniu operacji. Z tego względu, wyróżnia się następujące rodzaje histerektomii:Histerektomia częściowa. Histerektomia całkowita. Histerektomia całkowita z usunięciem jajników i jajowodów. Histerektomia radykalna. Histerektomia częściowa przewiduje usunięcie trzonu macicy. W ramach histerektomii całkowitej, usuwany jest cały organ - trzon i szyjka macicy. Zdarzają się jednak sytuacje, w których konieczne jest także usunięcie jajników i jajowodów. Histerektomia radykalna polega natomiast na usunięciu przydatków, górnej części pochwy i okolicznych węzłów o zakresie leczenia operacyjnego podejmuje lekarz, w oparciu o indywidualną analizę przypadku. Warto jednak podkreślić, że usunięcie przydatków wciąż pozostaje kwestią sporną w środowisku medycznym. Obecnie, coraz więcej lekarzy odstępuje od tej praktyki, jeżeli nie zachodzą ku temu wyraźne wskazania medyczne (z powodu choroby nowotworowej). Prowadzone badania naukowe dowiodły, że usunięcie jajników, mające uchronić przed wystąpieniem raka jajnika w przyszłości, doprowadza do przyspieszenia procesu starzenia się organizmu i rozwoju miażdżycy. Badania dowiodły też, że grupa kobiet, u których pozostawiono oba jajniki, charakteryzuje się nieco niższą w macicy – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenieŁyżeczkowanie macicy – na czym polega abrazja macicy?Przyczyny usunięcia macicyUsunięcie macicy to leczenie o charakterze nieodwracalnym, zatem aby mogło być wdrożone, muszą wystąpić konkretne wskazania. Operacja usunięcia macicy może okazać się niezbędna, gdy lekarz zdiagnozuje jedną z następujących dolegliwości:Mięśniaki - występujące licznie, ulegające powiększeniu i skutkujące wystąpienie długich i bolesnych miesiączek. Obniżenie lub wypadanie macicy - spowodowane osłabieniem i rozluźnieniem mięśni dna miednicy, dotyczy przede wszystkim kobiet w podeszłym wieku. Rak szyjki macicy - gdy zachodzi podejrzenie, że nastąpiły przerzuty do macicy. Rak endometrium. Rak trzonu macicy. Nieprawidłowy rozrost błony śluzowej macicy. Endometrioza. Jeżeli w danym przypadku jest to możliwe, wycięcie macicy jest zastępowane innym leczeniem. Dotyczy to przede wszystkim mięśniaków. W takim przypadku, jeżeli nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, stosowana jest embolizacja. Zabieg polega na zwłóknieniu i zablokowaniu dopływu krwi do mięśniaków, poprzez zablokowanie tętnicy środkami embolicznymi. Tego rodzaju leczenie jest możliwe do wdrożenia, gdy mięśniaki nie są jeszcze zbyt duże, jednak w tym przypadku, nie ma możliwości przeprowadzenia badania histopatologicznego. Embolizacja jest najczęściej stosowana u młodych pacjentek, które jeszcze nie niektórych przypadkach schorzeń błony śluzowej macicy, możliwe jest wdrożenie alternatywnego leczenia. Lekarz może zdecydować się na wykonanie endoskopowego zabiegu resekcji, czyli usunięcia endometrium – zapalenie, polip, przerost i rakMięśniaki macicy - niezłośliwe nowotwory macicyCzy usuwanie szyjki macicy zawsze jest konieczne?Usunięcie macicy nie musi być równoznaczne z koniecznością usunięcia szyjki macicy. Czasami, lekarz decyduje się na jej pozostawienie. Warunkiem jest stwierdzanie I lub II grupy cytologicznej w każdym badaniu i brak nadżerek. Takie działanie pozwala zapobiec wypadaniu pochwy. Powikłanie to występuje stosunkowo rzadko, jednak jest poważne. Pozostawienie szyjki macicy pozwala na lepsze podtrzymanie pochwy przez mięśnie i więzadła. Poza tym, pozostawienie szyjki macicy pozwala zmniejszyć psychologiczne skutki, wynikające z przeprowadzenia operacji. Po zakończeniu leczenia, u kobiety może ugruntować się błędne przekonanie "bycia niepełnowartościową". Jeżeli po operacji zostanie coś więcej niż tylko pochwa, psychiczne samopoczucie pacjentki może być lekarz zdecyduje się na taki krok, pacjentka będzie musiała regularnie wykonywać badanie cytologiczne. Pozostawienie szyjki macicy stwarza ryzyko rozwoju nowotworu w tym obszarze. Cytologia, wykonywana regularnie, pozwoli na wczesne wykrycie ewentualnych zmian i na wczesne wdrożenie odpowiedniego czym polega usunięcie macicy?Usunięcie macicy to operacja, która może być zrealizowana z użyciem jednej z dwóch metod. Techniki, o których mowa, to:Klasycznej. Laparoskopowej. Klasyczna operacja jest przeprowadzana z dostępu przezbrzusznego lub przezpochwowego. Wymaga znieczulenia ogólnego lub dolędźwiowego (pozwala zachować przytomność, jednak wyklucza odczuwanie bólu). Lekarz wykonuje kilkunastocentymetrowe nacięcie poprzeczne (przebiegające wzdłuż linii spojenia łonowego) lub pionowe (przebiegające od spojenia łonowego do pępka). Po otwarciu powłok brzusznych, następuje usunięcie macicy, a jeżeli zachodzi taka konieczność - także przydatków, okolicznych węzłów chłonnych i górnej części się, że konieczność poszerzenia zakresu leczenia jest stwierdzana dopiero w trakcie operacji. Jeżeli leczenie dotyczy pacjentki poniżej 45 roku życia, lekarz może zdecydować się na pozostawienie jednego jajnika, o ile nie ma ku temu żadnych medycznych przeciwwskazań. Dzięki temu, produkcja hormonów nie zostaje przerwana. w przypadku pacjentek w starszym wieku, najczęściej usunięte zostają także przydatki. Takie działanie pozwala zapobiec rozwojowi choroby nowotworowej. W trakcie operacji, lekarz pobierze materiał, który zostanie przekazany do badania metodą laparoskopową realizowane jest w znieczuleniu ogólnym. Lekarz wykonuje dwa niewielkie (kilkucentymetrowe) nacięcia w okolicy pępka. Przez pierwsze wprowadza laparoskop (wziernik, który daje możliwość obserwowania wnętrza jamy brzusznej, podgląd widoczny jest na monitorze), przez drugie - mikronarzędzia. Macica zostaje oddzielona od pochwy i podtrzymujących ją więzadeł, a jeżeli zakres leczenia jest ograniczony do samego trzonu - także od szyjki macicy. W dalszej kolejności, organ zostaje podzielony na niewielkie fragmenty, które zostają usunięte przez nacięcie lub przez pochwę (taka możliwość istnieje wyłącznie w przypadku, gdy macica charakteryzuje się niewielkimi rozmiarami). Metoda laparoskopowa ma zastosowanie, gdy nie ma konieczności przeprowadzania histerektomii wskazaniem do przeprowadzenia operacji są mięśniaki, bez względu na obraną technikę przeprowadzenia operacji, może zajść konieczność ich zmniejszenia przed zabiegiem. Takie działanie realizowane jest przy użyciu środków farmakologicznych, a służy ułatwieniu zabiegu. O wyborze właściwej metody leczenia decyduje lekarz, w oparciu o występujące wskazania, do których należy: rodzaj schorzenia, wiek i anatomia przeprowadzonej operacji, konieczne jest utrzymywanie ścisłej diety (przez 48 godzin). Pacjentki pozostają w szpitalu maksymalnie przez 7 dni, a jeżeli leczenie dotyczyło choroby nowotworowej - przez 14 dni. Aby zapobiec powstawaniu zrostów i zakrzepów, w 2 dobie wprowadzana jest niewielka aktywność. Jeżeli w czasie pobytu w szpitalu nie pojawiły się żadne komplikacje, pacjentka jest wypisywana do domu. Jeżeli przyczyna operacji nie miała charakteru onkologicznego, pierwsza wizyta kontrolna (na której pacjentka pozna wynik badania histopatologicznego) odbywa się po miesiącu. Kolejne badania przeprowadzane są raz w roku. W przypadku pacjentek leczonych onkologicznie, wizyty kontrolne powinny odbywać się minimum 2-3 razy w ciągu roku. 10 sygnałów ostrzegawczych, które mogą świadczyć o tym, że m... Rekonwalescencja po usuwaniu macicyUsunięcie macicy to poważna operacja. Co za tym idzie, okres rekonwalescencji po zakończeniu leczenia jest dość minimum 6 miesięcy po operacji, należy powstrzymać się od nadmiernej aktywności fizycznej (powrót do normalnej aktywności musi być realizowany stopniowo). Trzeba też unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów, przy czym należy zaznaczyć, że w tym przypadku, słowo "ciężki" odnosi się do każdego przedmiotu o wadze przekraczającej 5 kg. Lekarz zaleci też przestrzeganie lekkostrawnej operacji, kobieta przestaje miesiączkować. Jeżeli w ramach leczenia nie zaszła konieczność usunięcia obu jajników, hormony są nadal produkowane, a objawy przyspieszonego klimakterium - nie występują. Inaczej wygląda to w przypadku, gdy zakres zabiegu objął także macicy a hormonalna terapia zastępczaUsunięcie macicy wraz z przydatkami sprawia, że u kobiety szybko (zwykle w ciągu 48 godzin po operacji) pojawiają się objawy, świadczące o przekwitaniu. Symptomy, o których mowa, to:Uderzenia gorąca. Kołatanie serca. Wzmożona potliwość. Objawy mają gwałtowny charakter, dlatego konieczne jest podanie odpowiednio wysokiej dawki estrogenów. W przeciwnym wypadku, dalsze leczenie będzie utrudnione, bowiem występujące objawy mogą też wskazywać na powikłania pooperacyjne. Jeżeli jednak ustąpią pod wpływem działania hormonów, będzie to oznaczało, że ich przyczyną jest przyspieszona usunięciu macicy wraz z przydatkami, kobieta powinna przyjmować estrogen (terapia kombinowana, w ramach której podaje się estrogen, progesteron i niewielką dawkę androgenu, stosowana jest tylko u pacjentek, którym usunięto jajniki, ale pozostawiono macicę). Jeżeli zajdzie taka konieczność, podane zostaną też niewielkie dawki androgenu (w celu pobudzenia libido). Indywidualnie dobrana terapia powinna trwać do około 51. roku życia, czyli do średniego wieku, w którym następuje terapia zastępcza pozwala uniknąć przyspieszenia procesu starzenia się organizmu i wystąpienia objawów menopauzy, jednak nie tylko. Kobiety, które nie decydują się na leczenie hormonalne, w większym stopniu narażone są na rozwój osteoporozy, miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca. Większe jest też ryzyko wystąpienia infekcji układu moczowego, zapalenia i suchości uboczne usunięcia macicyUsunięcie macicy, tak jak każda inna operacja, stwarza pewne ryzyko wystąpienia powikłań. Już w trakcie zabiegu, może pojawić się obfite krwawienie. Rzadko zdarzają się przypadki, w których dochodzi do uszkodzenia jelita, moczowodu lub pęcherza po usunięciu macicy mogą pojawić się już w okresie rekonwalescencji. Po operacji, pojawia się ryzyko zakażenia rany i wystąpienia krwiaków w miejscu założenia szwów. Może też dojść do wystąpienia niedrożności jelit. U niektórych pacjentek (dotyczy to przede wszystkim kobiet, które zbyt długo leżą po operacji) może pojawić się zapalenie płuc, co ma związek z ich niewystarczającym upowietrzeniem i zbyt słabym rozciąganiem pęcherzyków się, że po zabiegu, dochodzi do obniżenia lub wypadania pochwy. Może towarzyszyć temu nietrzymanie moczu. Wśród innych powikłań, należy wymienić infekcje cewki moczowej i pęcherza moczowego. Po operacji może pojawić się nieznaczne krwawienie z pochwy. Jeżeli utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Niektóre pacjentki uskarżają się na suchość wycięcia macicy stwarza też pewne ryzyko uszkodzenia nerwów. Objawem tego może być mrowienie i drętwienie w nogach, jak i dolegliwości bólowe. Należy jednak podkreślić, że zdarza się to macicy a życie intymneUsunięcie macicy nie jest równoznaczne z wykluczeniem z życia intymnego. Za udane życie seksualne odpowiada przede wszystkim psychika, więc to, czy kobieta poddana histerektomii będzie odczuwała przyjemność ze zbliżenia, zależy w dużej mierze od jej wiedzieć, że w osiąganiu satysfakcji seksualnej, macica nie odgrywa pierwszoplanowej roli. Odczuwane przy zbliżeniu bodźce rejestrowane są przede wszystkim przez łechtaczkę i pochwę, więc w tym temacie, nie powinno zmienić się zbyt wiele. Inne odczucia mogą natomiast towarzyszyć orgazmowi. Po wycięciu macicy, charakterystyczne skurcze nie będą przypadku kobiet, u których przeprowadzone zostało usunięcie macicy i jajników, może pojawić się problem braku libido. Wynika to z wystąpienia wcześniejszej menopauzy, czego przyczyną jest brak hormonów płciowych, zarówno żeńskich, jak i męskich, które odpowiadają za odczuwanie pociągu seksualnego. W takim przypadku (jeżeli pacjentka zdecydowała się na hormonalną terapię zastępczą), podane zostaną niewielkie dawki androgenu, czyli męskiego hormonu płciowego. Hormonalna terapia zastępcza powinna też zmniejszyć problem suchości pochwy, jednak jeżeli nawilżenie będzie niewystarczające, warto sięgnąć po udanego życia intymnego po operacji usunięcia macicy jest jednak właściwe nastawienie psychiczne. Po przeprowadzonej histerektomii często zdarza się, że u kobiety występuje poczucie obniżonej wartości i spadającej atrakcyjności, zwłaszcza gdy operacja doprowadziła do wystąpienia zmian w sylwetce. Taka sytuacja może wpłynąć na brak chęci na aktywność seksualną, a w konsekwencji - doprowadzić nawet do depresji. Jeżeli leczenie operacyjne odcisnęło piętno na psychice, nie należy wzbraniać się przed wizytą u też:Zapalenie przydatków – objawy, przyczyny i leczenieGrzybica pochwy – leczenie i profilaktykaPieczenie pochwy – przyczyny i leczenieNadżerka szyjki macicy – przyczyny, objawy i leczenieBezbolesna metoda usuwania mięśniaka macicy już dostępna w Polsce:Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera
Przygotowanie do przeszczepu wysp trzustkowych. Lek. Aleksandra Witkowska Medycyna rodzinna , Warszawa. 82 poziom zaufania. jeżeli to żylaki kk. dolnych, to ćwiczenia siłowe są w ogóle przeciwwskazane. redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie. Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych użytkowników.Dr n. med. Grzegorz Surkont Dr n. med. Edyta Wlaźlak Prof. dr hab. med. Jacek Suzin 2005 O tym powinnaś wiedzieć Spis treści Wprowadzenie Budowa i czynność narządu płciowego kobiety Operacyjne sposoby usuwania macicy Następstwa wycięcia macicy Leczenie hormonalne kobiety bez macicy Zamiast zakończenia Wprowadzenie Operacja usunięcia macicy jest najczęściej wykonywanym zabiegiem ginekologicznym. Dotyka bezpośrednio ogromnej rzeszy kobiet na całym świecie. Wśród pacjentek będących przed zabiegiem, jak i tych, które mają go już poza sobą, wiedza na temat korzyści oraz potencjalnych zagrożeń związanych z takim rozwiązaniem terapeutycznym jest zwykle niepełna. Potwierdza to list jednej z pacjentek, nieposiadającej macicy od wielu lat. "Dziękuję za możliwość przeczytania tej książeczki. Do tej pory w żadnej przychodni ginekologicznej nie spotkałam się z ulotkami, czy broszurami opisującymi tak ważne dla pacjentek sprawy. Są wydania dotyczące ciąży i antykoncepcji, ostatnio także terapii hormonalnej, ale nie chorób kobiecych. Współczesna kobieta chce mieć świadomość, na czym polega jej choroba, jak może się czuć wychodząc ze szpitala, jak będzie wyglądać jej życie po zabiegu. Często brak takich wiadomości jest przyczyną rezygnacji z operacji w optymalnym czasie oraz szukania pomocy u oszustów, co potęguje dalszy rozwój schorzenia. Zdarza się, że kobiety kupują skomplikowane podręczniki ginekologiczne i przerażone szukają opisów własnej choroby, by poznać rokowanie. Nie mając elementarnych podstaw z medycyny, nierzadko popadają w depresję, przypisując sobie najstraszniejsze scenariusze. W zaciszach domowych odbywa się dużo takich ludzkich tragedii, wynikających z niewiedzy pacjentki, braku właściwej, dłuższej wyjaśniającej rozmowy ze specjalistą. Lekarze nie mają czasu na drobiazgowe informowanie każdej kobiety o przebiegu jej schorzenia, o psychologicznych aspektach związanych np. z usunięciem macicy oraz o całym skomplikowanym procesie dochodzenia do zdrowia. Ogromną rolę w przebiegu rekonwalescencji odgrywa psychika, wyobraźnia. Bardzo ważne, by kobiety uświadomiły sobie rolę nie tylko fizycznych organów, ale przede wszystkim psyche. Często po operacji kobiety, już zdrowe fizycznie, mają blokadę powodującą np. zaburzenia seksualne. Jest to spowodowane stresem oraz niewiedzą. To wyjątkowo ważny temat. Kobiety powinny uświadomić sobie, że po usunięciu macicy uzyskują pewną antykoncepcję i nie są „pustymi kobietami”. Zabieg likwiduje chorobę. Nie powoduje utraty kobiecości. Tragedia przejścia operacji to nie wykluczenie z życia rodzinnego, zawodowego, społecznego, płciowego. To właśnie jest czas, żeby spojrzeć na siebie i swoje życie inaczej, i by zdążyć je odkryć na nowo. Pozwala skupić się na pięknym i bogatym świecie wewnętrznych doznań, dostrzec nowe obszary wyobraźni i odczuć. Pomaga w tym również spotkanie na swej drodze lekarza, który oprócz wspaniałego operowania nożem chirurgicznym, zwraca uwagę pacjentkom na szukanie przyczyn problemów między innymi w blokadach psychicznych. Mam nadzieję, że ta bardzo ważna książeczka dotrze do każdej kobiety potrzebującej pomocy." Pacjentka I. Budowa i czynność narządu płciowego kobiety. 1. Co wchodzi w skład żeńskich narządów płciowych? Zewnętrzne narządy płciowe kobiety stanowi srom składający się ze wzgórka łonowego, warg sromowych większych i mniejszych oraz łechtaczki. Do wewnętrznych narządów płciowych kobiety należą pochwa, macica, jajniki oraz jajowody. 2. Co to jest pochwa? Pochwa jest kanałem rozciągającym się od warg sromowych. W swojej górnej części obejmuje szyjkę macicy. 3. Z czego zbudowana jest macica? Składa się z trzonu i szyjki. Umocowana jest za pomocą więzadeł. W środku zawiera jamę macicy, łączącą się od dołu z kanałem szyjki, a od strony dna macicy z jajowodami. Dolny fragment szyjki macicy przyjmuje nazwę części pochwowej a powyżej pochwy - części nadpochwowej. 4. Jaką funkcję pełni macica? Mówiąc obrazowo jest to "narząd do noszenia i rodzenia dzieci". Macica nie produkuje hormonów. 5. Co znajduje się wewnątrz jamy macicy? Jama pokryta jest błoną śluzową zwaną endometrium. 6. Jaką funkcję pełni błona śluzowa macicy? Endometrium ulega ciągłym zmianom dzięki działaniu hormonów płciowych w przebiegu cyklu płciowego. Mają one na celu przygotowanie jamy macicy do przyjęcia zarodka. W przypadku braku ciąży co miesiąc błona śluzowa ulega złuszczeniu podczas miesiączki. 7. Co to są przydatki? W skład przydatków wchodzą jajniki i jajowody oraz otaczające tkanki. Jeden koniec jajowodu połączony jest z dnem macicy, drugi położony jest obok jajnika. 8. Jaka jest rola przydatków? Jajniki produkują hormony: estrogeny i progesteron. Pełnią one ważną rolę w rozrodzie. Mają również istotny wpływ na funkcjonowanie większości organów w organizmie kobiety. Praktycznie w każdym miejscu kobiecego ciała znaleziono receptory estrogenowe. Nieodpowiednie stężenia hormonów płciowych mogą mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie większości organów. W przypadku wahań hormonalnych pojawia się na przykład: złe samopoczucie, nerwowość, tkliwość sutków, trądzik, nadmierne owłosienie, wzmożone wypadanie włosów. Zaburzenia hormonalne sprzyjają powstawaniu mięśniaków i raka macicy oraz torbieli jajnika. Brak hormonów po menopauzie przyspiesza procesy starzenia się między innymi pod postacią pogorszenia cery, przyspieszonego odwapniania kości, nasilenia miażdżycy, zwiększonej częstości występowania osteoporozy i zawału serca, pojawienia się nietrzymania moczu, suchości i świądu sromu, częstych infekcji pęcherza moczowego. Jajowody nie produkują hormonów, w nich dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. 9. Gdzie umiejscowione są wewnętrzne narządy płciowe? Jak sugeruje nazwa, znajdują się wewnątrz jamy brzusznej w podbrzuszu. Ze wszystkich stron otoczone są jelitami. Macica jest zlokalizowana między pęcherzem moczowym a odbytnicą. 10. Jak to się dzieje, że narządy wewnętrzne u zdrowej kobiety nie wypadają na zewnątrz? Macica, pochwa oraz pęcherz moczowy i odbytnica są utrzymywane w prawidłowej pozycji dzięki więzadłom macicy oraz przeponie moczowo-płciowej. 11. Co to jest przepona moczowo-płciowa? Są to mięśnie i więzadła krocza oraz dolnej części miednicy. 12. Które elementy odpowiedzialne są za satysfakcję seksualną? Za odczuwanie bodźców seksualnych odpowiedzialne są czynniki psychiczne, zewnętrzne narządy płciowe (łechtaczka) oraz pochwa. Kobiety po usunięciu przydatków lub macicy uskarżają się czasami na problemy seksualne. Podstawowe znaczenie w tym względzie ma psychika kobiety. Brak hormonów produkowanych przez jajniki może też mieć negatywny wpływ na życie płciowe. II. Operacyjne sposoby usuwania macicy. 1. Czy często wykonywane są zabiegi usunięcia macicy? Jest to najczęściej wykonywana operacja ginekologiczna u kobiet. 2. Na czym polega amputacja nadpochwowa macicy? Zwykle usuwa się całą macicę to jest trzon i szyjkę. Istnieje też zabieg usunięcia samego trzonu macicy bez szyjki. Taki rodzaj operacji nazywa się amputacją nadpochwową. Wykonywany jest rzadko, zwykle u osób młodych. 3. Jakie są najczęstsze przyczyny usunięcia macicy? Zabieg ten wykonujemy zwykle z powodu: mięśniaków guza przydatków chorób błony śluzowej macicy krwawienia z dróg rodnych wypadania narządu rodnego endometriozy. 4. W jaki sposób usuwa się macicę? Operacja najczęściej jest wykonywana po otwarciu jamy brzusznej (droga brzuszna) lub przez pochwę (droga pochwowa). W niektórych przypadkach możliwe jest też wykonanie zabiegu laparoskopowo. O tym, jaki rodzaj operacji zastosować i jaką wybrać drogę decyduje lekarz, biorąc pod uwagę całokształt objawów choroby, warunki anatomiczne oraz wiek pacjentki. 5. W którym miejscu otwiera się jamę brzuszną? Istnieją dwa sposoby otwierania jamy brzusznej: poprzecznie - nisko nad spojeniem łonowym lub podłużnie - od spojenia łonowego do okolicy pępka w linii pośrodkowej ciała. 6. Od czego zależy wybór sposobu otwarcia jamy brzusznej? U kobiet ze względów kosmetycznych w trakcie operacji ginekologicznych zwykle wybieramy poprzeczne nacięcie skóry. Odstępstwa od tej reguły zależą przede wszystkim od poprzednio wykonanych operacji oraz od rodzaju choroby będącej przyczyną zabiegu. 7. Jakie są najczęstsze przyczyny usunięcia przydatków? Guz jajnika jest najczęstszą przyczyną operacji przydatków. Nierzadko wycięcie zdrowych jajników i jajowodów wykonywane jest profilaktycznie razem z usunięciem macicy. 8. Kiedy i dlaczego usuwamy profilaktycznie przydatki? Jednym z podstawowych problemów współczesnej onkologii kobiet jest rak jajnika. Nawet u pacjentek, które często przychodzą na wizytę do ginekologa, złośliwe guzy jajnika nierzadko wykrywane są na dość zaawansowanym etapie rozwoju. Późne wykrycie powoduje niską efektywność leczenia operacyjnego i chemioterapii. Z tych powodów lekarze proponują kobietom w okresie przekwitania usunięcie wraz z chorą macicą zdrowych przydatków. 9. Jaki rodzaj znieczulenia jest najlepszy dla mnie? O tym zadecyduje lekarz anestezjolog. Obecnie wykonywane są dwa rodzaje znieczulenia: ogólne (popularnie zwane narkozą) oraz w kręgosłup (zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe). Ze względu na mniejszą inwazyjność znieczulenie w kręgosłup jest częściej wykonywane. 10. Czy po znieczuleniu w kręgosłup mogę być sparaliżowana? Nie, ten sposób znieczulenia nie niesie za sobą takiego ryzyka. Z powikłań najczęściej pacjentki zgłaszają bóle głowy, które zwykle udaje się szybko zlikwidować. III. Następstwa wycięcia macicy 1. Czy po zabiegu mogę mieć krwawienia miesiączkowe? Po usunięciu macicy kobieta nie miesiączkuje. W przeciągu kilku tygodni po operacji mogą występować niewielkie plamienia i krwawienia. Jest to związane z gojeniem się pochwy. W przypadku obfitego krwawienia należy pilnie się skontaktować z oddziałem szpitalnym. Po amputacji nadpochwowej zdarzają się miesiączki, z reguły pod postacią skąpych krwawień lub plamień. 2. W jaki sposób powinnam się odżywiać? Po zabiegu należy przestrzegać diety szpitalnej. W domu powinno się spożywać pokarmy lekkostrawne i wysokoodżywcze składające się ze świeżych produktów. 3. Kiedy mogę rozpocząć ćwiczenia? Wczesne uruchomienie po zabiegu sprzyja szybszemu powrotowi do zdrowia. Na drugi dzień po operacji, jeżeli lekarz pozwoli, powinna Pani wstawać i chodzić. Zapobiega to powikłaniom pooperacyjnym takim jak zakrzepica i zapalenie płuc. Lekkie, niezbyt obciążające ćwiczenia fizyczne można wykonywać już po kilku dniach. Stopniowo należy zwiększać intensywność ćwiczeń. 4. Na jakie dolegliwości zwykle uskarżają się pacjentki po wyjściu ze szpitala? Typowe są zgrubienia w okolicy blizny pooperacyjnej, niewielkie pobolewania, uczucie ciągnięcia, drętwienia w podbrzuszu, stany podgorączkowe, plamienia z dróg rodnych, osłabienie. Objawy te ustępują samoistnie po kilku, kilkunastu tygodniach. Pacjentki z wysoką temperaturą, obfitym krwawieniem z pochwy, silnymi bólami w podbrzuszu, rozejściem rany pooperacyjnej powinny pilnie skontaktować się z lekarzem. 5. Kiedy mogę wrócić do pracy? Decyzję w tej sprawie podejmuje lekarz po badaniu ginekologicznym. Powrót do pracy jest zwykle możliwy po 30-60 dniach od daty wypisania ze szpitala. Uzależnione jest to od szybkości rekonwalescencji. Mają na nią wpływ między innymi: cechy osobnicze, choroba będąca przyczyną operacji, współwystępowanie innych schorzeń oraz ewentualnych powikłań. 6. Kiedy mogę rozpocząć współżycie? Pytanie to należy zadać podczas wizyty kontrolnej u ginekologa. Na ogół po 30-60 dniach. W dużej mierze zależy to od stanu psychicznego kobiety. 7. Czy po usunięciu macicy może pogorszyć się moja satysfakcja seksualna? Podczas usuwania macicy nie ulegają uszkodzeniu elementy odpowiedzialne za odczuwanie doznań seksualnych. Jeżeli taka sytuacja wystąpi po operacji brzusznej, ma ona związek przede wszystkim z czynnikami natury emocjonalnej. Po wycięciu macicy przez pochwę i operacji plastycznej krocza stosunki płciowe mogą początkowo być bolesne. 8. Czy powinnam stosować środki antykoncepcyjne? Po wycięciu macicy drogą brzuszną lub obustronnym usunięciu przydatków nie może Pani zajść w ciążę. Na świecie opisywano pojedyncze przypadki ciąż brzusznych. po operacjach usunięcia macicy drogą pochwową bez przydatków oraz ciąż szyjkowych po amputacji nadpochwowej. Ze względu na wyjątkowo rzadkie występowanie takich sytuacji, nie ma powodu do stosowania środków antykoncepcyjnych u kobiet po tych operacjach. 9. Czy usunięcie macicy daje gwarancję, że nie dojdzie do wypadania pochwy i nietrzymania moczu? Niestety nie. Kobiety bez macicy nierzadko zgłaszają się z powodu wysuwania się pochwy. Zwykle obniżaniu się ścian pochwy towarzyszą kłopoty z bezwiednym wyciekaniem moczu. 10. Czy po operacji plastycznej krocza może pojawić się nietrzymanie moczu? Tak. Czasami po takiej operacji pojawiają się objawy nietrzymania moczu maskowane wcześniej przez obniżoną pochwę. Dzieje się tak u pacjentek, u których, paradoksalnie, opuszczenie pochwy ułatwiało trzymanie moczu. 11. Jakie mogą być powikłania pooperacyjne? Powikłania w obecnej dobie zdarzają się bardzo rzadko. Do najczęstszych zalicza się: złe gojenie rany, obfite krwawienie podczas operacji oraz występowanie krwiaka w obrębie powłok skórnych lub w szczycie pochwy. Utrata krwi może być na tyle duża, że wskazane jest powtórne otwarcie jamy brzusznej oraz przetoczenie krwi. Bardzo rzadko dochodzi do uszkodzenia moczowodu, pęcherza moczowego, jelita. Spośród innych powikłań zwykle wymienia się przetokę pęcherzowo-pochwową (tj. nieprawidłowe połączenie pęcherza z pochwą powodujące wypływanie moczu przez pochwę), zapalenie płuc, niedrożność jelit. Mniejsza aktywność fizyczna podczas pobytu w szpitalu jest przyczyną zwolnionego przepływu krwi przez naczynia żylne. Może to doprowadzić do zakrzepicy i zatoru płucnego, szczególnie u osób z żylakami kończyn dolnych. 12. Czy operacja usunięcia macicy może mieć jakieś zalety? Tak. Kobiety najczęściej zaliczają do nich koniec miesiączkowania, brak potrzeby stosowania antykoncepcji oraz lepszą tolerancję hormonalnego leczenia zastępczego okresu przekwitania. 13. Czy usunięcie zdrowych przydatków wraz z macicą jest korzystne? Dla niektórych pacjentek tak, gdyż eliminuje ryzyko wystąpienia raka jajnika. Na przykład po menopauzie zwykle razem z macicą wycina się przydatki. Praktycznie nie produkują one już hormonów. Usunięcie ich nie ma więc negatywnego wpływu na zdrowie pacjentki. 14. Czy powinnam ukrywać fakt, że nie mam macicy? Psycholodzy podkreślają, że w podświadomości wielu kobiet i mężczyzn kobiecość kojarzy się między innymi z macicą. Stwierdzono, że czasami nawet najbliższe osoby mimowolnie zmieniają swój stosunek do kobiet bez narządu rodnego. Dlatego naszym zdaniem warto ukryć część prawdy. Należy zakomunikować partnerowi, rodzinie, znajomym, czy sąsiadkom, że operacja polegała na usunięciu mięśniaka lub guza przydatków z pozostawieniem macicy i jajników. 15. Czy podczas współżycia partner może zauważyć, że nie mam macicy? Nie. Tylko podczas badania przez pochwę można stwierdzić brak macicy. 16. Czy pacjentki po usunięciu macicy powinny chodzić do ginekologa? Tak, nie rzadziej niż raz na rok. Podczas badania można wykryć różne choroby narządu rodnego, między innymi wczesne postacie nowotworów jajnika i sromu. Kobiety przyjmujące hormony powinny zgłaszać się nie rzadziej, niż co pół roku. IV. Leczenie hormonalne kobiety bez macicy 1. Co to jest przekwitanie? Przekwitanie czyli menopauza obejmuje okres w życiu kobiety, gdy jajniki przestają produkować hormony płciowe. Zwykle rozpoczyna się około 45-54 i trwa do końca życia. 2. Jakie są sposoby walki z następstwami menopauzy? Podstawowe znaczenie ma leczenie przyczynowe, a więc stosowanie hormonalnego leczenia zastępczego. Nie należy jednak zaniedbywać aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu i ćwiczeń fizycznych. Istotne znaczenie ma odpowiednia dieta. 3. Na czym polega hormonalne leczenie zastępcze? Hormonalne leczenie zastępcze nazywane również hormonalną terapią zastępczą sprowadza się do uzupełniania niedoboru hormonów płciowych, występującego u kobiet w okresie przekwitania. Polega na stosowaniu estrogenów i progestagenów (odpowiedników progesteronu). 4. Czy leczenie hormonalne u kobiet po operacji różni się od terapii kobiet z zachowaną macicą? Tak. Pacjentkom po usunięciu macicy zwykle nie podajemy progestagenów. 5. Czy kobiety bez macicy lepiej tolerują hormonalną terapię zastępczą? Tak. Nie miesiączkują. Nie uskarżają się na nieregularne krwawienia z dróg rodnych. Otrzymują same estrogeny, więc nie występują u nich działania uboczne związane z podawaniem progestagenów. 6. Jakie mogą być działania uboczne progestagenów? Czasami pacjentki podają: tkliwość piersi, trądzik, zwiększone zatrzymywanie wody w organizmie, bóle głowy, wzrost apetytu, bóle i skurcze łydek. Może pojawić się drażliwość, pogorszenie koncentracji, apatia. Progestageny stosowane w większych dawkach mogą mieć negatywny wpływ na cholesterol i jego frakcje. 7. Czy po usunięciu macicy konieczne jest przyjmowanie hormonów? Brak macicy nie jest równoznaczne z menopauzą, ponieważ narząd ten nie produkuje hormonów płciowych. Leczenie zastępcze stosujemy, gdy stwierdzamy niedobory hormonów wytwarzanych przez jajniki. 8. Czy u kobiety bez macicy menopauza występuje wcześniej? Tylko u niektórych kobiet po usunięciu macicy obserwuje się szybsze zanikanie produkcji estrogenów i progesteronu. 9. Jeżeli nie mam macicy, w jaki sposób mogę zorientować się, że jestem w okresie przekwitania? Może Pani tego nie zauważyć. Zwykle wskazują na to objawy niedoboru hormonów pod postacią uderzeń gorąca i potów nocnych. Menopauzę rozpoznaje lekarz podczas badania ginekologicznego Czasami, tylko w przypadkach wątpliwych, zleca badanie stężenia hormonów. 10. Jakie formy estrogenów podawane są kobietom bez macicy? Estrogeny podawane pacjentkom po operacji są takie same, jak podczas leczenia kobiet z macicą. Można stosować preparaty estrogenowe w postaci: plastrów (niektóre nowe plastry są bardzo małe, wielkości znaczka pocztowego) tabletek aerozolu do nosa zastrzyków kremu lub żelu na skórę gałek lub kremu dopochwowego. 11. Czy są lepsze i gorsze drogi podawania estrogenów? Nie. Terapię dobiera się indywidualnie, zależnie od stanu zdrowia. Ważne jest zaakceptowanie drogi podawania leku przez pacjentkę. 12. Kto powinien stosować plastry estrogenowe? Każda pacjentka z niedoborem estrogenów, jeśli nie stwierdzamy u niej przeciwwskazań, może naklejać plastry. Formy przezskórne są szczególnie polecane gdy chcemy zminimalizować wpływ leku na wątrobę. Innymi wskazaniami są preferencje pacjentki, zła tolerancja tabletek, nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie trójglicerydów, kamica pęcherzyka żółciowego, stan po usunięciu pęcherzyka żółciowego, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. 13. Jak przyklejać plaster? Plaster nakleja się na zdrową, niepodrażnioną, gładką skórę - w miejscu, w którym skóra nie marszczy się. Po wyjściu z kąpieli należy odczekać kilkanaście minut z naklejeniem plastra, aby powierzchnia dobrze wyschła. Krem lub balsam do ciała można nanosić dopiero po przyklejeniu plastra. 14. Gdzie go naklejać? Na pośladek lub podbrzusze, pamiętając za każdym razem o zmianie miejsca. Nie przykleja się plastra w talii lub na linii bioder, gdyż przesuwanie się odzieży w tych miejscach może spowodować jego odklejenie. Nie wolno też nalepiać go na piersiach lub w ich okolicy. 15. Czy zdarza się odklejanie plastra? Prawidłowo naklejony plaster zwykle nie odkleja się podczas mycia lub pływania. Nie należy go pocierać gąbką ani ręcznikiem. Jeśli plaster odklei się, można go nakleić ponownie w innym miejscu. Czasami konieczne jest zastosowanie nowego plastra. Z sauny najlepiej korzystać w dniach zmiany plastra. 16. Czy można się opalać z przyklejonym plastrem? Naklejonego plastra nie należy wystawiać na długotrwałe działanie promieni słonecznych. Miejsce to trzeba przykryć odzieżą. 17. Jak należy odklejać plaster? Powoli i ostrożnie, aby nie spowodować podrażnienia skóry. Jeśli pozostanie ślad kleju, to należy odczekać 15 minut do wyschnięcia skóry. Następnie można przemyć to miejsce tłustym kremem lub mleczkiem, aby usunąć resztkę kleju. 18. Jakie są powody do stosowania hormonalnego leczenia zastępczego? Obecnie do podstawowych wskazań zalicza się: przedwczesną menopauzę, zwłaszcza przed 45 rokiem życia objawy niedoboru hormonów pod postacią złego samopoczucia, uderzeń gorąca, potów nocnych osteoporoza lub zagrożenie nią profilaktyka przed chorobą wieńcową i zawałem u osób zdrowych dolegliwości dotyczące układu moczowo-płciowego (nietrzymanie moczu, infekcje cewki moczowej i pęcherza, uczucie suchości w pochwie, bolesne stosunki). 19. Zaczęłam terapię hormonalną kilka dni temu. Nie czuję się lepiej. Czy zastosowane leczenie jest właściwe? Cierpliwości! Zwykle efekt nie jest natychmiastowy. Działanie leku hormonalnego można ocenić dopiero po 3-4 miesiącach. 20. Jakie objawy uboczne estrogenów występują najczęściej? Działania uboczne występują rzadko. Najbardziej niepokoi pacjentki tkliwość i bolesność piersi. W tym względzie obawy leczonych kobiet są nieuzasadnione. Objawy te nie oznaczają, że w piersiach powstaje rak. Zwykle po kilku miesiącach dolegliwości te ustępują. Czasami pacjentki podają nudności, bóle głowy, zwiększone zatrzymywanie wody w organizmie, bolesność podudzi, żylaków, skurcze łydek. Gdy objawy uboczne pojawią się, należy, bez przerywania leczenia, skontaktować się ze swoim lekarzem. Na ogół dolegliwości te nie mają żadnego znaczenia chorobowego i po pewnym czasie ustępują. Plastry mogą powodować miejscowe podrażnienia i alergie skóry. 21. Czy nie utyję pod wpływem estrogenów? Leki hormonalne nie wywołują tycia. Również mu nie zapobiegają. Przyrost masy ciała jest to efekt niedostosowania diety do aktywności fizycznej oraz uwarunkowań genetycznych. 22. Jakie powikłania mogą wystąpić w wyniku brania estrogenów po menopauzie? Należy podkreślić, że powikłania występują bardzo rzadko. Do najpoważniejszych należy zaliczyć zakrzepicę żył głębokich kończyn dolnych i zator płucny. Czasami mogą powiększać się mięśniaki lub zaostrzać endometrioza. U kobiet stosujących tabletki hormonalne nieco częściej występuje kamica pęcherzyka żółciowego. U otyłych, chorych kobiet, z chorobą wieńcową lub będących po zawale, które rozpoczynały leczenie po 60-65 roku życia przy użyciu estrogenów skonjugowanych (uzyskiwanych z moczu źrebnych klaczy) i medroskyprogesteronu, obserwowano niewielkie zwiększenie częstości występowania zawałów serca. 23. Czy ostatnio publikowane wyniki badań dotyczące hormonalnego leczenia zastępczego mają wpływ na sposób leczenia kobiet bez macicy? Nie. Wyniki tych badań dotyczą złożonej terapii estrogenowo-progestagenowej. Nie dotyczą leczenia samymi estrogenami, a takie stosuje się u pacjentek bez macicy. 24. Czy hormonalne leczenie zastępcze zwiększa ryzyko raka sutka? W dniu dzisiejszym nie znamy odpowiedzi na to pytanie. Wyniki dotychczasowych badań są niejednoznaczne. Tylko niektóre analizy sugerują, że stosowanie hormonów powyżej 5-8 lat może nieznacznie zwiększać ryzyko wystąpienia raka sutka. Obecnie trwają badania, które za kilka lat pozwolą ostatecznie rozwiązać tę kwestię. 25. Czy to prawda, że pacjentki u których wykrywa się raka sutka podczas terapii hormonalnej, żyją dłużej w porównaniu do kobiet nieleczonych? Tak. W następstwie regularnych wizyt u ginekologa guzy sutka są zwykle wcześniej zauważane, zanim dadzą przerzuty Nieznacznie zwiększona częstość występowania chorób złośliwych piersi po wielu latach stosowania leczenia stwierdzana była tylko w niektórych badaniach. Część specjalistów tłumaczy taki stan faktem, że hormony mogą trochę przyspieszać wzrost guzów już istniejących, a nie powodować powstanie nowych. Ma to wpływać na wcześniejsze ich wykrycie. U kobiet leczonych hormonalnie częściej występują mniej agresywne postacie nowotworów złośliwych gruczołu piersiowego. Być może jest to wynik korzystnego, modyfikującego wpływu terapii hormonalnej na proces karcinogenezy (nowotworzenia). Prawdopodobnie te czynniki powodują, że pacjentki, u których rozpoznaje się raka piersi podczas terapii hormonalnej, rzadziej umierają na tę chorobę w porównaniu do kobiet nieleczonych. 26. Czy choroba wieńcowa, zawał serca lub wylew krwi do mózgu są przeciwwskazaniami do stosowania hormonalnego leczenia zastępczego? Obecnie u kobiet z tymi chorobami zwykle nie rozpoczynamy podawania hormonów. Jeżeli pacjentka stosuje leki hormonalne od wielu lat, z reguły nie ma powodu do ich odstawienia. 27. Jakie są przeciwwskazania do terapii hormonalnej? Lista przeciwwskazań nie jest długa. Najczęściej wymieniane są: rak sutka rak błony śluzowej macicy choroba zakrzepowo-zatorowa cholestaza podczas ciąży ciężka niewydolność wątroby podwyższony poziom prolaktyny, guz przysadki (prolactinoma). 28. Czy rodzinne występowanie raka piersi lub chorób złośliwych innych narządów jest przeciwwskazaniem do stosowania hormonów? Nie. Bez względu na to, czy stosuje Pani hormony czy też nie, należy zgłosić swojemu lekarzowi fakt rodzinnego występowania nowotworów złośliwych. W niektórych przypadkach wskazane jest wykonywanie określonych badań, co pozwala na wczesne wykrycie raka. Należy pamiętać, że stosowanie estrogenów zmniejsza częstość występowania raka jelita grubego. 29. Czy łagodne schorzenia sutka są przeciwwskazaniem do stosowania estrogenów? Nie. 30. Jeżeli stosuję terapię hormonalną, jak często powinnam chodzić na badanie mammograficzne? Nie ma powodów, żeby wykonywać u Pani mammografię częściej niż u kobiet nie przyjmujących hormony. Szczegóły należy ustalić z lekarzem prowadzącym leczenie oraz wykonującym badanie radiologiczne piersi. 31. Czy u pacjentek po operacji z powodu raka jajnika można stosować estrogeny? W większości przypadków tak. 32. Byłam leczona z powodu raka szyjki macicy. Czy mogę przyjmować hormony? Tak, po konsultacji z ginekologiem i onkologiem. 33. Czy choroby nowotworowe innych narządów są przeciwwskazaniem do terapii hormonalnej? Zwykle nie. Decyzję o stosowaniu hormonów podejmuje ginekolog po konsultacji z onkologiem. 34. Jak długo powinnam brać hormony? Na ogół leki stosuje się przez okres od 2 do 10 lat, czasami dłużej. Decyzję o rozpoczęciu, kontynuowaniu lub przerwaniu powinien podejmować lekarz wraz z pacjentką po przeanalizowaniu korzyści i czynników ryzyka. 35. Czy należy wcześnie rozpoczynać leczenie hormonami? Tak. Najbardziej optymalny okres to kilka, kilkanaście miesięcy od pojawienia się objawów niedoboru estrogenów. To zalecenie nabrało szczególnie ważnego znaczenia w aspekcie ostatnio opublikowanych wyników badań. Okazało się, że rozpoczynanie terapii hormonalnej u chorych, otyłych kobiet późno tj. po 60-65 roku życia, z chorobą wieńcową lub po zawale powoduje nieznaczny wzrost częstości występowania zawału i zatoru płucnego. Jeżeli pacjentki znajdujące się w tej grupie terapeutycznej zaczęły stosować hormony odpowiednio wcześnie, około 50-55 roku życia, zwykle nie ma powodu do przerywania terapii. 36. Czy nie powinnam poddać się naturze i z godnością przejść przez ten okres bez zażywania hormonów? Na szczęście coraz rzadziej pacjentki zadają nam to pytanie, ponieważ terapia hormonalna ma już swoje uznane miejsce w wielu apteczkach domowych. W tym poglądzie wyraźnie widoczny jest brak konsekwencji. Powrót do natury to chociażby rezygnacja z mycia zębów, ze stosowania leków na grypę, nadciśnienie czy cukrzycę. 37. Czy hormonalne leczenie zastępcze jest eliksirem młodości, lekiem na wszystkie problemy kobiet po menopauzie? Niestety nie. Wpływa ono na dolegliwości wynikające tylko z niedoboru hormonów płciowych. Likwiduje uderzenia gorąca, poty nocne, poprawia samopoczucie i sen, zmniejsza ryzyko osteoporozy i zawału serca. Poprawia zdecydowanie jakość życia kobiet będących w okresie przekwitania. Zamiast zakończenia Liczne zapytania, wątpliwości i rozterki chorych, z jakimi zetknęliśmy się podczas naszej codziennej pracy, stanowiły inspirację do napisania niniejszego opracowania. Mamy nadzieję, że ta publikacja będzie pomocna w uzyskaniu przez pacjentki odpowiedzi na dręczące je kwestie, zarówno przed, jak i po operacji. Jeżeli po lekturze naszego poradnika nasunęły się Pani pytania i uwagi, prosimy o podzielenie się nimi. Ułatwi nam to napisanie kolejnego wydania informatora dla pacjentek.
Gdy brakuje macicy. Po usunięciu samej macicy należy przyjmować tylko estrogeny. Niekiedy, aby zwiększyć chęć do życia i zainteresowanie seksem, potrzebne są niewielkie dawki androgenów. Kobieta po takiej operacji nie ma menstruacji, ale może odczuwać zmiany, które nieco przypominają te z czasów regularnego miesiączkowania.
fot. Adobe Stock Usunięcie macicy, inaczej histerektomia, to jedna z najczęściej przeprowadzanych operacji ginekologicznych. Operacja przeraża wiele pań, które obawiają się, że bez macicy nie będą czuły się stuprocentowymi kobietami. Usunięcie macicy – przyczyny Usunięcie macicy dotyczy głównie pań w okresie menopauzy. Zdarza się jednak, że zabieg wykonywany jest nawet u 20 i 30. latek. Wskazania: mięśniaki, choroby bony śluzowej macicy, krwawienia z dróg rodnych, endometrioza, rak szyjki macicy – gdy istnieje podejrzenie lub niebezpieczeństwo przerzutów do macicy, rak trzonu macicy, pacjentki, u których wykryto obniżenie się lub wypadanie macicy. Należy pamiętać, że usunięcie macicy jest bardzo poważnym zabiegiem. Przed podjęciem ostatecznej decyzji dobrze skonsultować się z kilkoma lekarzami. Rodzaje histerektomii: całkowita – usunięcie całej macicy (trzonu i szyjki macicy) całkowita z usunięciem jajników i jajowodów – poza trzonem i szyjką macicy usuwane są też jajniki i jajowody częściowa – usunięcie tylko trzonu macicy radykalna – usunięcie macicy, trzonu oraz górnej części pochwy i okolicznych węzłów chłonnych. Jak przebiega operacja usunięcia macicy? Histerektomię można przeprowadzić metodą: tradycyjną laparoskopową Metodę tradycyjną stosuje się przy znieczuleniu dolędźwiowym lub ogólnym. W tym przypadku usunięcie macicy można wykonać na dwa sposoby – poprzez pochwę lub otwarcie jamy brzusznej. U niektórych pacjentek (gdy nie jest konieczne radykalne leczenie) dobrze sprawdza się również laparoskopia. Pozwala ona na bieżącą obserwację jamy brzusznej na monitorze komputera. W ten sposób lekarz odcina macicę, dzieli ją na mniejsze kawałki, a następnie wyjmuje przez pochwę. W obu przypadkach proces rekonwalescencji wygląda podobnie. Powrót do zdrowia po usunięciu macicy Przez dwie pierwsze doby po operacji pacjentka powinna leżeć. Ma to zapobiec pojawieniu się zakrzepów. Po tym czasie chora wypisywana jest ze szpitala do domu. Zazwyczaj stosuje się 30-dniowe zwolnienie lekarskie. Przez pół roku po operacji pacjentka nie powinna pracować fizycznie ani nosić ciężarów powyżej 5 kg. Skutki usunięcia macicy Zdarza się, że tuż po zabiegu dochodzi do niewielkiego krwawienia. Zazwyczaj ustaje ono jednak po kilku tygodniach. Po usunięciu macicy kobiety nie muszą przyjmować środków antykoncepcyjnych, ponieważ nie mają już możliwości zajścia w ciążę. Przestają również miesiączkować. Inne skutki: suchość pochwy, nadwaga, pogorszenie nastroju, depresja. Usunięcie macicy a współżycie Wiele kobiet obawia się, że usunięcie macicy wpłynie na ich życie seksualne oraz relacje z partnerem. Lekarze sugerują, aby zrezygnować ze współżycia przez miesiąc od zabiegu. Odczucia kobiet są różne. Niektóre panie deklarują dużo większe zadowolenie z seksu niż przed operacją. Nic dziwnego – trudno o udane współżycie w przypadku częstych krwawień czy silnych bólów. Pacjentki nie powinny mieć problemu z osiągnięciem orgazmu. Warto pamiętać jednak, że będzie on inny niż ten, do którego przywykłyśmy przed zabiegiem. Trzeba liczyć się z brakiem charakterystycznych drgawek. Dużo zależy również od rodzaju zabiegu, jaki przechodzimy. Usunięcie macicy nie wpływa na zadowolenie z seksu w takim stopniu jak dodatkowe wycięcie jajników, które powoduje spadek hormonów i libido. W drugim przypadku konieczne jest dodatkowe leczenie hormonalne. Inne choroby kobiece: Wczesna menopauza - objawyObjawy grzybicy pochwyZapalenie przydatków - objawy i leczenie Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!KOBIETA, 19 LAT ponad rok temu. Ból zęba Stomatologia Ekstrakcja zęba Ząb. Lek. dent. Piotr Puchała Stomatologia , Katowice. 83 poziom zaufania. Okolicę można już spokojnie delikatnie szczotkować. Mógł się pojawić stan zapalny w okolicy usuniętych zębów. Należy udać się do stomatologa na konsultację.
Samopoczucie po usunięciu polipa macicy Kiedy można uprawiać stosunek po usunięciu polipa Jak długo goi się rana po histeroskopii Ile zwolnienia po operacji polipa macicy Jak długo goi się rana po usunięciu polipa? Ze względu na to, że organizm każdego pacjenta jest inny, ciężko powiedzieć ile zajmuje pełne wygojenie się rany po usunięciu polipów jelita grubego. Zazwyczaj trwa to jednak koło dwóch tygodni. Wyświetl całą odpowiedź na pytanie „Jak długo goi się rana po usunięciu polipa”… Samopoczucie po usunięciu polipa macicy Podczas operacji lekarz usuwa zmiany, które są następnie wysyłane do badania histopatologicznego. Czas rekonwalescencji po zabiegu trwa 2-4 tygodni. W tym okresie należy pamiętać, że może występować plamienie i krwawienie z dróg rodnych. Kiedy można uprawiać stosunek po usunięciu polipa Na ogół zaleca się nie współżyć po zabiegu przez 2-3 tygodnie, do miesiączki, z uwagi na zwiększone ryzyko zakażenia i krwawienia. Jak długo goi się rana po histeroskopii Czas na regenerację po usunięciu zmiany wynosi od 7 do 10 dni. Ile zwolnienia po operacji polipa macicy Usunięcie polipa z macicy zazwyczaj nie wymaga zwolnienia lekarskiego. cfRteJa.kiedy można ćwiczyć po usunięciu macicy
